عملی آیینی که از طریق آن تلاش می‌شود تا با کمک گرفتن از نیروی مرموز بیرونی بر حوادث مرتبط با انسان‌ها یا طبیعت تأثیر گذاشته شود. جادو بخش محوری بسیاری از ادیان است و در شکل دهی به فرهنگ جوامع نانویسا تأثیر بسیاری داشته است.

جادوگر کسی است که کارش خواندن افسون و جادو کردن است. جادو در زبان پهلوی jâdug بوده است.

در روانشناسی تحلیلی جادو همچون پلی بین جهان نمادها و جهان ماده عمل می‌کند نخست اینکه جادو می‌کوشد تا نماد را در این جهان تجسم بخشد و بدین ترتیب حوزه عینیت راتا سطحی نمادین بالا ببرد .دوم اینکه جادو تلاشی برای به کار انداختن تصویرهای نمادین و دمیدن جان تازه‌ای در آنها تا از این طریق انرژی همبسته با آنها از نو پدیدار شود .

اَفسون واژه‌هایی است که جادوگران هنگام جادو کردن کسی می‌خوانند.فُسون هم می‌گویند و کسی را که افسون می‌خواند اَفسونگر می‌گویند.و نیز به معنای نیرنگ نیز می‌باشد.

مترادف‌های تقریبی این واژه، تعویذ، دعا، ورد و طلسم هستند.

تعویذ به وردها و دعاهایی گفته می‌شود که نوشته‌شده و همراه برده می‌شود.
در میان بسیاری اقوام از دیرباز باور به جن و موجودات تخیلی آسیب‌رسان رواج داشته و برای احساس امنیت در قبال آنها برخی افراد ورد و ذکرهایی را نوشته و با خود همراه می‌کنند که به این وردها و نوشته‌ها تَعویذ گفته می‌شود. گاه نیز به این منظور، گوهر، تکه‌سنگ، نگاره، سکه، آویزه، انگشتر، تندیس، گیاه یا جانور هم بکار می‌رود.

واژه عوذه یعنی چیز یا کسی که به آن پناه برده شود، و «تعویذ» یعنی در پناه درآوردن.

در اسلام هم بر خواندن برخی دعاها یا وردها و ذکرها، و نیز نوشتن برخی دعاها و همراه داشتن آنها برای دفع اجنه غیرمسلمان و شرور (که مسلمانان به وجود آنها باور دارند) تأکید شده. مشهورترین تعویذ اسلامی آیه «و ان یکاد الذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لما سمعوا الذکر و یقولون انه لمجنون» (و به راستی نزدیک است کافران هنگامی که قرآن را می‌‌شنوند با چشمانشان به تو آسیب رسانند و می‌‌گویند بی گمان او دیوانه است) است که برای دفع چشم‌زخم و حرز امام جواد به منظور دفع آسیب‌ها است.